Holiszkes. Gołąbki w cytrynowym sosie pomidorowym

 

Holishkes są to liście kapusty faszerowane mieloną wołowiną w słodko-kwaśnym sosie pomidorowym. Znane są pod wieloma nazwami – galuptzi, praakes i przyrządzane na wiele różnych sposobów zależnie od tradycji rodzinnych. W wielu domach do wołowiny dodaje się ryż.
Ten przepis na gołąbki z żydowskiej kuchni wschodnioeuropejskiej, to tradycyjne danie na Sukkot – jesienne święto plonów, ponieważ po złożeniu obok siebie dwóch holiszkes powstaje kształt Tory (dwóch zwojów).

Tydzień po święcie Sukkot następuje Simchas Tora i często wtedy też serwuje się holishkes. Ale tak naprawdę społeczności żydowskie w Europie, Stanach Zjednoczonych i na Bliskim Wschodzie przez cały rok cieszą się tymi gołąbkami.

 

 

Holishkes

1 średnia główka kapusty

sos
1 puszka obranych pomidorów
1 duża cebula
1 marchewka
1/4 szklanki soku z cytryny
1/4 szklanki brązowego cukru
1 łyżka soli koszernej
1/4 łyżeczki czarnego pieprzu

farsz
500 g mielonej wołowiny
1 duża starta cebula
1 duże jajko
2 łyżki surowego ryżu – opcjonalnie
1 łyżka mąki macowej lub pokruszonej macy
2 łyżeczki soli koszernej
1/2 łyżeczki świeżo zmielonego czarnego pieprzu

 

 

Usuń głąb z kapusty. Umieść całą główkę w dużym garnku wypełnionym wrzącą, osoloną wodą . Przykryj i gotuj do momentu, aż zmięknie na tyle, aby oderwać pojedyncze liście. Będziesz potrzebować około 20 liści.

Kiedy liście przestygną, za pomocą noża do obierania odetnij grubą środkową łodygę z każdego liścia, nie przecinając jej do końca.

Zrób sos
Do rondla przełóż pomidory z puszki. Ewentualnie rozgnieć je drewnianą łyżką. Doprowadź do wrzenia, zmniejsz ogień i gotuj 15 minut lub do lekkiego zgęstnienia.
Dodaj posiekaną cebulę, startą marchewkę, sok z cytryny, brązowy cukier, sól i pieprz, a następnie zagotuj ponownie.
Zmniejsz ogień i gotuj jeszcze przez 15 minut. Dodaj więcej cukru lub soku z cytryny, aby uzyskać słodko-kwaśny smak, który najbardziej ci odpowiada. Odstaw sos.

Zrób nadzienie
W dużej misce wymieszaj mieloną wołowinę, startą cebulę, jajko, ryż – jeżeli dodajesz, mąkę matzoh lub pokruszoną macę, sól i pieprz, dokładnie wszystko mieszaj. Nie mieszaj za długo, bo mięso stanie się twarde.

Zrób gołąbki
Połóż porcję farszu na każdym liściu kapusty i zwiń w zgrabny gołąbek, składając boki do środka.

Nałóż cienką warstwę sosu na dno dużego naczynia żaroodpornego. Pokrój pozostałe liście kapusty i połóż je na sosie. Ułóż gołąbki złączeniem do dołu na posiekanych liściach kapusty w tylu warstwach, ile potrzeba. Zalej pozostałym sosem. Przykryj i piecz w piekarniku nagrzanym do 180 st. C przez 1 1/2 do 2 godzin lub do momentu, aż kapusta miękka.

Jeśli nie chcesz używać cukru, możesz zastąpić go garścią rodzynek albo suszonych śliwek.

Ketchup z dyni i pomidorów. Domowe przetwory

 

Lekko słodki, z nutą kwasowości i aromatycznymi przyprawami – kultowy sos, który podbił świat. Ketchup jest świetnym dodatkiem do potraw, źródłem cennych likopenów i dobrego smaku.
Dlaczego warto zrobić go samemu?
Gotowy ze sklepu nie zawsze ma dobry skład. Wiele gotowych sosów zawiera dużą ilość cukru i soli, często też niepotrzebnych dodatków smakowych, zapachowych i konserwantów. Zdrowszą alternatywą wydaje się więc domowy ketchup.
Dzięki poddaniu pomidorów obróbce termicznej wzrasta poziom likopenu. Jest to substancja zaliczana do karotenoidów, odpowiedzialna za czerwony, pomarańczowy lub żółty kolor. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne, czyli zdolność do usuwania wolnych rodników  z organizmu.
Dynia zawiera błonnik, który usprawnia pracę jelit i zapewnia uczucie sytości.  Przeciwutleniacze, takie jak beta-karoten czy witamina E, wpływają pozytywnie na stan włosów, skóry i paznokci. Składniki te wykazują też właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.

 

W tym przepisie masz możliwość kontrolowania składu.  Wszystkie składniki są naturalne i sprzyjają zdrowemu odżywianiu. Jego smak możesz regulować i dopasowywać do potraw, z którymi chcesz go łączyć. Wystarczy dodatek innych przypraw lub zmiana ich proporcji. U mnie sos ma dwa kolory – jeden bardziej pomidorowy, bo dodałam więcej pomidorów. Drugi bardziej dyniowy, bo jest w nim przewaga dyni.

2 kg obranej dyni  piżmowej, pokrojonej w kostkę
2 średnie cebule
1 kg pomidorów ( mnie udało się zdobyć polne)
1/2 szklanki octu jabłkowego
1 łyżka soli
1 łyżka miodu
przyprawy po 1 łyżeczce: czosnek, cynamon, gałka muszkatołowa, pieprz cayenne, ziele angielskie
2 liście laurowe

Dynię w kostkach i pokrojone cebule przełóż do dużej miski i zasyp solą. Odstaw na 1 godzinę, aby puściły sok i zmiękły. Po tym czasie przełóż je do dużego garnka i duś na małym ogniu. Kiedy będą już miękkie, dodaj obrane i pokrojone w kostkę pomidory, miód i liście laurowe. Duś wszystko jeszcze przez jakiś czas, od czasu do czasu mieszając. Dodaj ocet jabłkowy i przyprawy. Gotuj jeszcze przez 20 minut i odstaw do przestudzenia. Potem zblenduj na gładki sos. Przełóż do wyparzonych słoików i zapasteryzuj.

Domowy ketchup będzie pysznym dodatkiem do wszystkich dań zarówno mięsnych, jak i wegetariańskich czy wegańskich. W takiej wersji sprawdzi się jako dip do własnoręcznie zrobionej tortilli, warzyw pokrojonych w słupki, jajek, serów, pasztetów, mięsnych i bezmięsnych burgerów.